Γράφει ο Χρήστος Στέφος
Αντί Εισαγωγής
Θυμήθηκα τις προάλλες, κάποιες συζητήσεις που είχα κάνει πριν αρκετά χρόνια με τους παππούδες μου και στις οποίες μου τόνιζαν τις δυσκολίες που είχαν να αντιμετωπίσουν τις δεκαετίες από το 1930-1950 αλλά και μετέπειτα. Φτώχεια, ελλείψεις βασικών βιοποριστικών προϊόντων, καμία επαφή με την τεχνολογία, δυσκολίες μεταφοράς και σε γενικές γραμμές αγώνας για το αύριο. Τυχαίνει η μεγάλη οικογένεια μου να συνδυάζει και Βουνό (Δυτική Μακεδονία) αλλά και Αστικό κέντρο (Αθήνα) άρα έχω σχηματίσει, όσο αυτό είναι εφικτό, μια αντικειμενική κατά την ταπεινή μου άποψη, εικόνα για εκείνα τα χρόνια. Ωστόσο, και οι δυο παππούδες μου συμφωνούσαν στο εξής: «Δουλειά υπήρχε» μου έλεγαν, «Δύσκολα προσβάσιμη για κάποιους που ζούσαν σε ορεινά χωριά, αλλά το μεροκάματο έβγαινε». Συμπλήρωναν πως «Όσοι κατάφερναν να τελειώσουν το Γυμνάσιο, θεωρούνταν παιδιά υψηλής τάξεως ενώ αυτοί που τελείωναν το Λύκειο, ήταν επιστήμονες!». Εγώ φυσικά στάθηκα στο δεύτερο σκέλος, τους επιστήμονες. Οι επιστήμονες τότε, δεν ήταν τίποτα περισσότερα από τους αποφοίτους των σημερινών ΑΕΙ, Πολυτεχνείων και (δυστυχώς) ΑΤΕΙ. Φυσικά άλλες εποχές, αλλά στο ίδιο κράτος, στην Ελλάδα. Στο κομμάτι της εργασίας, οι απόφοιτοι ανωτάτων σχολών είχαν περισσότερα δικαιώματα απασχόλησης καθώς και πιο εξειδικευμένες γνώσεις. «Περάσαμε πολλά αλλά εσείς θα περάσετε ακόμα περισσότερα στον εργασιακό τομέα», σημείωσε ένας εκ των δύο. Και αυτή είναι η πραγματικότητα, την οποία βιώνουμε έντονα σήμερα.
Η γενιά των νέων της δεκαετίας 1990
Ανήκω στην γενιά των νέων της δεκαετίας 1990(+). Αν γεννήθηκες εκείνη την περίοδο, τότε αξίζει να αφιερώσεις λίγο χρόνο στο παρόν άρθρο. Συνεχώς ακούμε στον κοινωνικό περίγυρο, για τις δυσκολίες που πέρασαν οι παππούδες και γονείς μας, ωστόσο κανένας δεν αναφέρετε με τόση μεγάλη αφοσίωση και πόνο, στις αντίξοες συνθήκες που εμείς οι νέοι πρέπει όχι μόνο να ανταπεξέλθουμε αλλά να επιβιώσουμε και να κάνουμε το επόμενο βήμα. Προσωπικά, η γενιά των 90s είναι μια «χαμένη» γενιά, στο κομμάτι της απασχόλησης. Συνοπτικά, γεννηθήκαμε στις «καλές εποχές» της Ελλάδας, τουτέστιν, οι γονείς μας εργάζονταν με ιδιαίτερα υψηλές αποδοχές (ανεξαρτήτως τομέα), η τεχνολογία άνθιζε, η ανεργία ήταν σε φυσιολογικά για την χώρα επίπεδα αν σκεφτούμε πως το 1998 ήταν 10% (ΕΛΣΤΑΤ), με την διαφορά πως άνθιζε παράλληλα και ο πληθωρισμός αλλά και η φοροδιαφυγή-φοροαποφυγή. Ας μην προχωρήσουμε σε περισσότερες λεπτομέρειες που είτε το παραδεχόμαστε είτε όχι, είναι κοινώς γνωστές στον μέσο Έλληνα. Οι 90 άρηδες, αναφερόμενοι σε όσους γεννήθηκαν από το 1990 και μετά αλλά ιδίως στην δική μου γενιά (91-92), έγιναν μάρτυρες γεγονότων που σίγουρα οι παππούδες και γονείς μας δεν πίστευα ποτέ, πως θα πραγματοποιηθούν, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Πιο συγκεκριμένα, εισαχθήκαμε στην τριτοβάθμια εκπαίδευση περίπου το 2010, ως Πολίτες ενός κράτους που δεν είχε εμφανίσει, στα δικά μας μυαλά, σοβαρά οικονομικό-κοινωνικά προβλήματα, ακολουθούσαμε δηλαδή το πρόγραμμα το σχολείου και γενικότερα της εύρυθμης ένταξης μας στην ανώτερη εκπαίδευση, με στόχο την εκπλήρωση των στόχων μας. Παράλληλα, λίγους μήνες πριν, το Μάιο του 2010, η Ελλάδα υπέγραφε την πρώτη δανειακή σύμβαση με τα κράτη της Ευρωζώνης και το ΔΝΤ, λόγω αδυναμίας χρηματοδότησης του τρέχοντος ελλείμματος. Αυτή ήταν και η έναρξη της ύφεσης στην Ελλάδα.
Ωστόσο εμείς ως φοιτητές, περάσαμε καλά, ζήσαμε τα φοιτητικά μας χρόνια, άλλοι δουλεύοντας παράλληλα, άλλοι όχι, σε γενικές γραμμές όμως οι γονείς είχαν να διαθέσουν οικονομικούς πόρους για τις σπουδές των παιδιών τους. Φυσικά, δεν γνωρίζαμε τι επιπτώσεις θα έχουν όλα αυτά για το μέλλον και τους τίτλους σπουδών μας.
Πολιτικές και Οικονομικές Ανακατατάξεις
Τον Ιούνιο του 2012 η κυβέρνηση άλλαξε πάλι! Ο Α. Σαμαράς ανέλαβε την χώρα ως Πρωθυπουργός, μετά την αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης, μαζί με το ΠΑΣΟΚ και την ΔΗΜΑΡ. Η υπηρεσιακή κυβέρνηση όμως του Π. Πικραμμένου, είχε ήδη υπογράψει την δεύτερη δανειακή σύμβαση ή δεύτερη δέσμη μέτρων διάσωσης για την αντιμετώπιση της κρίσης του Ελληνικού δημοσίου χρέους. ‘’Εμείς ως νέοι, στον αγώνα! Τρέχαμε να αποφοιτήσουμε στα προβλεπόμενα έτη σπουδών και να διεκδικήσουμε ότι μας ανήκει και τίποτα παραπάνω. Το 2015, έτος αποφοίτησης για πολλούς από εμάς, μας επιφύλαξε άλλες εκπλήξεις’’.
Διάλυση της κυβέρνησης Α. Σαμαρά λόγω αδυναμίας εκλογής ΠτΔ, εθνικές εκλογές και νίκη του Α. Τσίπρα (27-Ιαν). Η κυβέρνηση συνεργασίας που διαμορφώθηκε λόγω μη συγκέντρωσης απόλυτης πλειοψηφίας με τους ΑΝΕΛ, επιβίωσε μόλις 8 περίπου μήνες. Τον Ιούνιο του ίδιου έτους, η κυβέρνηση αποφάσισε πως όφειλε να διεξάγει δημοψήφισμα για την παραμονή ή όχι της χώρας στην Ευρωζώνη (εγκρίνοντας ή όχι το εν λόγω σχέδιο συμφωνίας που είχε προταθεί από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς) και ενδεχομένως την επιστροφή στην δραχμή και την έξοδο από την Ε.Ε.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, τον Ιούνιο του 2015 επιβλήθηκαν με την σύμφωνη γνώμη της κυβέρνησης, capital controls στην οικονομία, βάζοντας ανεπιστρεπτί «μαύρο» στα μελλοντικά όνειρα των άτυχων αποφοίτων εκείνης της περιόδους, δηλαδή σε όλους εμάς!
Παρόλο που το 61,31% έναντι του 38,69% αποφάσισε την μη έγκριση της παραπάνω συμφωνίας, ο Πρωθυπουργός είχε αντίθετη άποψη. Τον Ιούλιο του 2015, ο Α. Τσίπρας υπέγραψε το τρίτο μνημόνιο ή δέσμη μέτρων και έδειξε περίτρανα πως δεν υπολογίζει την με κάθε συνταγματική επισημότητα, γνώμη του Ελληνικού λαού. Σε μια προσπάθεια να «μαζέψει» τα «ασυμμάζευτα» ο Α. Τσίπρας, μιας και η μισή κοινοβουλευτική του ομάδα είχε αυτομολήσει σε νέα πολιτική πλατφόρμα, παραιτείται και προκηρύσσονται για ακόμη μια φορά εθνικές εκλογές. Τον Σεπτέμβριο του 2015 διεξήχθησαν οι πρόωρες εκλογές, οι οποίες ανέδειξαν τον Α. Τσίπρα νικητή, με σταθερό σύμμαχο τους ΑΝΕΛ του Π. Καμμένου. Τον Αύγουστο του 2018, λήγει το τρίτο μνημόνιο πράγμα που σηματοδοτούσε την έξοδο της χώρας από τις δανειακές συμβάσεις αλλά όχι από τις οικονομικές υποχρεώσεις.
Τρία χρόνια μετά την αποφοίτηση μας, η συνολική ανεργία έφτανε το 18,9% (ΕΛΣΤΑΤ) πράγμα που ελαχιστοποιούσε τις ευκαιρίες των νέων για ένα ελπιδοφόρο μέλλον. Δεν τελειώσαμε όμως!
Τον Ιούνιο του 2018, η κυβέρνηση αποφάσισε πως έπρεπε να υπογράψει συμφωνία με τα γειτονικά Σκόπια αναφορικά με την αναγνώριση του ονόματος Βόρεια Μακεδονία. Δεν της αρκούσαν τα προβλήματα με τα οποία ήταν αντιμέτωπη στο εσωτερικό, θεώρησε πως πρέπει να επεκτείνει τις εξωτερικές σχέσεις της Ελλάδας με τα Σκόπια, αναγνωρίζοντας όνομα και γλώσσα χωρίς την οποιαδήποτε διαβούλευση με τους πολίτες. 13 μήνες μετά, ο Α. Τσίπρας ηττάται στις εθνικές εκλογές από τον Κ. Μητσοτάκη, παραχωρώντας μια καθαρή αυτοδυναμία στον δεύτερο.
Η Επόμενη Ημέρα
Τέσσερα χρόνια μετά την αποφοίτηση μας, οι νέοι και νέες θεώρησαν πως ενδέχεται να έχουν την δική τους ευκαιρία για μια θέση εργασίας είτε στον ιδιωτικό είτε στον δημόσιο τομέα, μετά τις τόσες κοινωνικό-οικονομικό-πολιτικές μεταβολές που έζησαν μέσα σε αυτή την δεκαετία. Υπολόγιζαν όμως χωρίς τον ξενοδόχο, όπου αυτή τη φορά ήταν πιο σοβαρός, για την ακρίβεια ήταν υγειονομικός και ονομάζεται κορωνοϊός, κοινώς Covid-19. Καραντίνα, κλειστές χώρες, σφραγισμένα σύνορα, μηδαμινές οικονομικές δραστηριότητες και απομονωμένες κοινωνίες. Ούτε το «Τζάκ Πότ» να είχε κερδίσει αυτή η γενιά, η οποία παλεύει με «θεούς και δαίμονες» για να επιβιώσει από τις συνεχιζόμενες ανακατανομές σε πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Κλείνοντας το παρόν άρθρο, και διαβάζοντας το προσεκτικά, γίνεται εύκολα αντιληπτό πως δεν αποτελεί μια προσωπική αντίληψη για την έκβαση των πραγμάτων έως και σήμερα, αλλά μια πολύ συνοπτική αναγραφή όλων αυτών των γεγονότων και πολιτικών αποφάσεων, που ευθύνονται για την «εξαφάνιση» μιας ολόκληρης γενιάς από τον επαγγελματικό χάρτη της χώρας.
*Ο Χρήστος Στέφος είναι Πολιτικός Επιστήμων και ιδρυτής της σελίδας, με σπουδές στα Οικονομικά της Δημόσιας Διοίκησης ενώ παράλληλα παρακολουθεί ΜΒΑ στην Χρηματοοικονομική Διοίκηση
Comments